Yanditswe Jan, 17 2021 10:17 AM | 43,017 Views
Mu gihe abahitanywe na COVID19
ku rwego rw’isi barenze miliyoni 2 ndetse n’imibare y’abandura ikaba irushaho
kuzamuka, abakurikirana amakuru ajyanye n’iki cyorezo bavuga ko abantu bagomba
kumva kimwe ubukana bwacyo ari na ko bakaza ingamba zo kukirinda.
Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku buzima (OMS) rivuga ko nyuma y’umwaka urenga icyorezo cya COVID19 kigaragaye ku isi, kuri ubu ari ni kimwe mu bikomeje gutera impfu nyinshi kw’isi.
Ni icyorezo kugeza ubu kimaze guhitana abarenga miliyoni 2 mu barenga miliyoni 94 bamaze kucyandura.
Umuntu wa mbere ku isi yahitanywe n'iki cyorezo ku itariki ya 9 z'ukwezi kwa mbere umwaka ushize wa 2020.
Imibare yariyongereye cyane kuko ku itariki 29 z'ukwezi kwa 9, abari bamaze gupfa bageze kuri miliyoni 1 none mu gihe cy'amezi 4 gusa ashize barenze miliyoni 2.
Mu Rwanda imibare ya Ministeri y’Ubuzima igaragaza ko kugeza tariki ya 15 z’uku kwezi, abantu 138 aribo bamaze guhitanwa na covid 19 mu bantu barenga ibihumbi 10.500 banduye.
Kwirara mu kubahiriza ingamba zashyizweho ni kimwe byo bamwe bakigaragaza nk'ipfundo y'ubwiyongere bukabije bw'iki cyorezo.
Micomyiza Jean Baptiste ukurikiranira ahafi amakuru y’iki cyorezo, avuga ko kwirara kw’abantu bituruka ku kuba icyorezo kimaze igihe, abantu bakarambirwa no gukomeza kubahiriza amabwiriza yo kukirinda.
Yagize ati “Habayeho kwirara mu buryo bwo kurwanya iyi ndwara. Hamwe hashize umwaka ihageze, ahandi ugiye gushira, icyorezo kimaze igihe, ku buryo abantu batangiye kukirambirwa, kubahiriza ingamba ugasanga biri kubatonda, hari n'abavuga ko itica abantu benshi. Nk'urugero mu Rwanda, hari ibyaro n'imidugudu usanga abantu bavuga ko batarabona uwayanduye cyangwa uwo yishe, ibyo bigatuma badashyira imbaraga nyinshi mu kuyirwanya.”
Hitayezu Christophe we asanga abantu bakomeje gufata COVID19 nk’ikintu cyoroshye, ntibashishikarire kuyirinda.
Ati “Hari abantu bakomeje kubifata nk'ibintu byoroshye, bishigiye ku makuru y'ibihuha bafite kuri iki cyorezo, hari n’aho abantu batinya inzego z'umutekano kurusha icyorezo. Ikindi gitiza umurindi iki cyorezo, ni ingendo abantu bakora, bagenderana hirya no hino mu bihugu, ibi bikaba byaratumye gikwirakwira ahantu henshi ku isi mu gihe gito.”
Kugabanya ubukana bw'iki cyorezo ngo birasaba ko buri wese ahindura imyumvire.
Umuyobozi mukuru w’Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku buzima OMS Dr. Tedros Adhanom avuga ko gukingira abantu ari kimwe mu bizafasha kugabanya umubare w’abandura n’abicwa na Covid 19.
Ati “Abakora mu nzego z’ubuzima bafite akazi kenshi cyane, hamwe na hamwe inzego z’ubuzima zitangiye kunanirwa, bimwe mu bihugu bitangiye kugira ikibazo cyo kubura umwuka wa oxygene. Iki n’igihe cyo guhuriza hamwe imbaraga tukageza inkingo ku bakora mu rwego rw’ubuzima n’abandi bafite ibyago byo kwandura.”
Mu gihe isi yose ikomeje kugarizwa na COVID19, OMS yifuza ko mu minsi 100 iri imbere, urukingo rwaba rwageze mu bihugu byose byo kw’isi. Kugeza ubu ku isi abamaze gukingirwa barenga miliyoni 35, OMS ikavuga ko mu guhangana n’iki cyorezo bisaba byibura ko 70% by’abatuye isi bahabwa urukingo rwa Covid 19 bitarenze uyu mwaka wa 2021.
Carina UMUTONI
Ubuhamya bw'abakinnyi barokowe na Siporo muri Jenoside yakorewe Abatutsi
Apr 19, 2024
Soma inkuru
REG BBC yisubije Thomas Cleveland Jr
Jan 19, 2024
Soma inkuru
Oscar Pistorius yafunguwe nyuma y'imyaka 11 ishize yishe uwari umukunzi we
Jan 05, 2024
Soma inkuru
Jurrien Timber myugariro wa Arsenal ari mu Rwanda muri Gahunda ya Visit Rwanda
Dec 14, 2023
Soma inkuru
Twitege iki kuri Tour du Rwanda 2024?
Nov 09, 2023
Soma inkuru
Amagare: FERWACY yabonye abayobozi bashya
Nov 05, 2023
Soma inkuru
Perezida Kagame yakiriye abegukanye ibihembo bya Trace Awards 2023
Oct 22, 2023
Soma inkuru
Car Free Day: Umujyi wa Kigali washimiwe kugira ibikorwaremezo byorohereza abagenda n'amaguru
Oct 15, 2023
Soma inkuru