AGEZWEHO

  • Nyamasheke: Mu minsi ibiri abarwayi 1000 bamaze kuvurirwa ku bitaro bya Kibogora n'Ingabo z'u Rwanda – Soma inkuru...
  • Ibibazo biri mu Burasirazuba bwa RDC ntibizakemuka Leta igikorana na FDLR- Abasesenguzi – Soma inkuru...

#kwibuka29: Umuntu 1 muri 5 bafite ibibazo by'ihungabana -RBC

Yanditswe Apr, 07 2023 14:12 PM | 52,206 Views



Bamwe mu bari abana  mu gihe cya Jenoside yakorewe Abatutsi, abo miryango yabo bakicwa bo bakarokoka bavuga ko kwiyubakamo no guhangana n’ihungabana, aribyo bibafasha kurushaho kubaho.

Ibi barabivuga mu gihe hakomeza kugaragara bamwe mu rubyiruko bagihura n’ihungabana rifitanye isano na Jenoside yakorewe Abatutsi.

Ahazwi nka poids lourds mu Mujyi wa Kigali niho Gahonzire Valentine akorera ubucuruzi bw’amapine mashya ndetse n'aya occasions n’ibindi bijyanye nabyo.

Mu gihe cya Jenoside yakorewe Abatutsi, Valentine wari umuhererezi mu muryango w’abana 6, ababyeyi be na bamwe mu bavandimwe be bari batuye mu Kiyovu mu mujyi wa Kigali barishwe.

Agira ati "Nari umwangavu wa mwana utangiye kubyiruka, ababyeyi banjye nta numwe nasigaranye, nahise numva  mpungabanye ku buryo nta cyizere twari dufite cyo kuziga, ahitwaga mu rugo barahasenye, numvaga nta cyizere mfite cyo kubaho."

Kuri ubu uyu mubyeyi w’umwana umwe avuga ko yagerageje kwiyubakamo ubudaheranwa.

"Twagiye tubona ko kubaho bishoboka, turiga, imitungo yacu yari yarangijwe IBUKA iradufasha iduha amabati turongera turasana dusubira mu buzima. Dushima Leta yabigizemo uruhare kuko iyo tutaza kugira Leta nziza ntitwari gusubira mw’ mu ishuri ngo twige, muri iyi myaka sinumva ko ndi impfubyi kuko mfite umuryango wankomotseho, mfite inzozi zo kwagura company yanjye ikagera ku rwego mpuzamahanga."

Mujawamaliya Clothilde utuye mu Karere ka Kamonyi, yari  afite imyaka 7 mu gihe cya Jenoside yakorewe Abatutsi.

Nyuma yo kubura ababyeyi ndetse n'abavandimwe be, avuga ko umuryango afite kuri ubu umufasha kwishakamo imbaraga.

"Mama  na papa barabishe, nahoraga mfite ikibazo cy’ihungabana, nararyamaga nkatekereza bya bindi, iyo abana banjye babonye ntangiye kubabara umutwe no gusepfura barambwira bati mama, ihangane komera, bakanganiriza, ibyo bikampa imbaraga z'uko ejo hazaba heza."

Nubwo bimeze bityo Mukakibibi Marceline utuye mu Murenge wa Gacurabwenge mu Karere ka  Kamonyi, we avuga ko ihungabana umwana we w’umuhererezi wari ufite umwaka umwe mu gihe cya Jenoside  yagize ryabaye intandaro yo kuva mu ishuri.

Ikigo cy’igihugu gishinzwe ubuzima, RBC kivuga ko imwe mu ngaruka za Jenoside yakorewe Abatutsi ari ibibazo by’ubuzima bwo mu mutwe mu banyarwanda, aho ababifite bari hagati ya 20 na 26%, ni ukuvuga umuntu 1 mu bantu 5.

Dr.Gishoma Darius, umukozi mu ishami rishinzwe ubuzima bwo mu mutwe muri RBC avuga ko ihungabana rituruka kuri Jenoside yakorewe Abatutsi rifite umwihariko, rikaba rishobora kuba uruherekane.

"Hari ibyo nakorewe aribyo bita direct exposure, hari n’ibyo bakoreye abantu ndeba, urugero nk’umuntu warokokeye i Murambi, ubwenge bwe ntibwasiba ibyo yabonye, hari kandi kumenya amakuru y'uko abantu bawe bakomerekejwe cyane, ibyo nibyo biba ku bari abana batari bahari mu gihe cya jenoside, iyo umwana amenye uko umubyeyi we yafashwe ku ngufu biramuhungabanya, uwahungabanye bihora bimugaruka mu bitekerezo, ikindi agira ubwoba mu buryo buhoraho ku buryo bigera ku mutima."

Inzobere mu bijyanye n’ubuzima bwo mu mutwe akaba n’Umuyobozi w’umuryango Uyisenga n’imazi, Dr.Chaste Uwihoreye avuga ko muri rusange abari abana mu gihe cya Jenoside bagerageje kwiyubakamo ubudaheranwa nubwo hari abo bikigoye,bakeneye abababa hafi.

Ubushakashatsi bwakozwe na RBC mu mwaka wa 2018 bwagaragaje ko ihungabana mu barokotse Jenoside ari 27,85%, mu gihe mu Banyarwanda muri rusange ari 3,6%.

Carine Umutoni



Ba uwambere gutanga igitekerezo

Tanga igitekerezo:



RSS FEED

Ben Kayiranga yagaragaje uko Visit Rwanda yugururiye amarembo Abanyarwanda i Par

Bagiye kubona ibintu byiza- Danny Nanone yijeje indirimbo nshya

Abahanzi basaga 200 bategerejwe i Kigali mu Iserukiramuco ‘Kigali Triennia

Art Rwanda Ubuhanzi yatumye hahangwa imirimo 400 mu myaka 2