U Rwanda rwazirikanye umunsi wahariwe ubuzima bwo mu kanwa

Buri tariki 20 Werurwe isi izirikana umunsi mpuzamahanga wahariwe ubuzima bwo mu kanwa.

Abaganga bavura indwara z'amenyo bavuga ko amenyo ari umuryango w'umubiri wose, bityo iyo isuku yayo ititaweho biba intandaro y'indwara zinyuranye zitandura, harimo n'iz'umutima.

Ubushakashatsi bwakozwe mu mwaka wa 2018 n'ikigo cy’igihugu cyita ku buzima RBC, bugakorerwa ku bantu 2097 bwagaragaje ko 64,9% bari bafite uburwayi bwo gucukuka kw'amenyo, 60% bari bafite ku menyo imyanda yakomeye itakurwaho n'uburoso, naho 70% ntibigeze bagera ku muganga w'amenyo nibura inshuro 1 mu buzima bwabo.

Mu kuzirikana umunsi mpuzamahanga wahariwe ubuzima bw'amenyo, abaganga b'indwara ziyibasira ndetse n'abanyeshuli babyiga basuye abana bafite ubumuga bwo mu mutwe bo mu kigo Tubiteho mu Karere ka Kicukiro babigisha ibijyanye no kwita ku menyo yabo ndetse baranabasuzuma ngo barebe uko amenyo yabo ahagaze.

Ibitaro WIWO byasuzumye ku buntu abakozi ba Miniasteri y'ubuzima, abo basanze bafite ikibazo cy’amenyo bakagirwa inama y’uko babyitwaramo.

 Docteur Adelaide Muhigana ukuriye ishyirahamwe ry'abaganga b'amenyo mu Rwanda avuga ko abantu bakwiye kwitwararika isuku y'amenyo kugirango umubiri wose ugire ubuzima bwiza.

Ikigo cy' igihugu gishinzwe ubuzima RBC kivuga ko hafashwe ingamba zo gutuma abanyarwanda bagira ubuzima bwiza bwo mu kanwa.

OMS ivuga ko indwara z'amenyo ziza ku mwanya wa mbere mu ndwara zitandura zugarije abatuye isi.

 Ubushakashatsi bwakozwe na Global Burden Disease mu mwaka wa 2016 bwo bwagaragaje ko 1/2 cy' abatuye isi ni ukuvuga abasaga miliyari 3 na miliyoni 500 bafite ibibazo by'amenyo birimo abafite ayatobotse.